فیل شیمی دوازدهم مبتکران

فیل شیمی دوازدهم یکی از معروف‌ترین کتاب‌های جمع‌بندی درس شیمی برای کنکور است که توسط انتشارات مبتکران به چاپ رسیده است. تحلیل حاضر از چاپ دوم کتاب که در سال 1402 منتشر شده، صورت گرفته است.

نحوۀ چینش مطالب و فصل‌بندی کتاب حاضر دقیقاً مطابق با کتاب درسی شیمی دوازدهم می‌باشد که شامل چهار فصل اصلی می‌شود. فهرست مطالب کتاب حاکی از آن است که هر چهار فصل کتاب به چندین و چند بخش کوتاه‌تر و جز‌ئی‌تر تفکیک شده‌اند. لحن کتاب فیل شیمی دوازدهم مانند دیگر کتاب‌های شیمی انتشارات مبتکران، بسیار شیرین، صمیمی و طنزگونه است.

در ادامه به بررسی کتاب فیل شیمی دوازدهم مبتکران اثر بهمن بازرگانی می‌پردازیم.

کتاب فیل شیمی 3 مبتکران از جلد و ظاهر بیرونی زیبایی برخوردار است. طراحی روی جلد چشم‌نواز است. کاغذ به کار رفته مرغوب و از جنس کاغذ سفید می‌باشد. علارغم به کار رفتن تنها دو رنگ در متن کتاب، به علت شاداب بودن رنگ انتخابی و همچنین، وجود تعداد زیادی طراحی گرافیکی، شکل و … متن کتاب از جذابیت بصری نسبتاً بالایی برخوردار می‌باشد. صفحه‌آرایی کتاب دلنشین و فونت و سایز نوشته‌ها مناسب و جالب‌ توجه می‌باشند.

فیل شیمی 12 مبتکران را می‌توان یکی از جامع‌ترین و پرنکته‌ترین کتاب‌های جمع‌بندی دانست. حجم این کتاب برای یک کتاب جمع‌بندی زیاد به نظر می‌رسد. با این وجود، در صورت استفادۀ اصولی از این کتاب می‌توان به چشم یک کتاب جمع‌بندی بسیار خوب به آن نگاه کرد.

این کتاب طیف بسیار وسیعی از دانش‌آموزان را راضی خواهد کرد، به شرط آنکه هر دانش‌آموز بنا بر سطح و توانایی‌های خود، برای کتاب وقت صرف کند. در واقع، فیل شیمی دوازدهم را می‌توان هم منبعی اصلی برای جمع‌بندی و دوره کردن مطالب کنکوری شیمی پایۀ دوازدهم دانست و هم منبعی بسیار خوب و آموزنده برای دانش‌آموزانی که وقت بیشتری دارند و می‌خواهند زمان بیشتری برای یادگیری کامل نکات کتاب بگذارند.

پیش از خرید اینترنتی کتاب فیل شیمی دوازدهم مبتکران ادامۀ مطلب را مطالعه کنید.

آموزش (درسنامه) کتاب فیل شیمی 12 مبتکران

شاید در نگاه اول به حجم نسبتاً بالای کتاب فیل شیمی دوازدهم این حس را به دانش‌آموز القا کند که این کتاب، زیاد مناسب دوران جمع‌بندی کنکور نباشد، اما این تصوری بسیار اشتباه است!

اولین وجه تمایز کتاب حاضر با دیگر کتاب‌های جمع‌بندی شیمی در هدف دوگانۀ آن برای پوشش حداکثری انواع دانش‌آموزان است. این هدف دوگانه بنا بر ادعای مقدمۀ کتاب این‌چنین است:

• طرح مباحث و روند انتقال مطلب باید به گونه‌ای باشد که کتاب برای دانش‌آموزانی که از سطح درسی پایین‌تری برخوردار هستند و یا بنا بر هر دلیلی از درس شیمی دور مانده‌اند، مناسب باشد.
• مطالب کتاب باید تا حدی منظم و خلاصه باشد که مطالعۀ کتاب برای دانش‌آموزان پرتلاش‌تر و قوی‌تر، حکم یک جمع‌بندی برای کنکور را داشته باشد.

این نگرش متفاوت در تألیف کتاب، موجب ایجاد کتاب نسبتاً پرحجم‌تر برای جمع‌بندی شیمی دوازدهم شده است. اما آیا کتاب توانسته است به این دو هدف خود برسد و در عین حال برای دوران جمع‌بندی مناسب بماند؟

برای جواب دادن به این سوال ابتدا باید به ساختار کتاب رجوع کرد. هر فصل کتاب به چندین زیر فصل مختلف تشکیل شده است که ترتیبی متناسب با روند آموزشی کتاب درسی دارد. هر یک از این زیرفصل‌ها به سه گام تقسیم شده است:

1. آشنایی
2. چکیده و خلاصه‌ی درس
3. حل تمرین

پس از اتمام زیرفصل‌ها نیز، آزمونی جامع تحت عنوان «مینی آزمون» از فصل مورد نظر به چشم می‌خورد. در قسمت «آشنایی» دانش‌آموز با توضیحی کوتاه و خودمانی و بسیار خلاصه از هدف اصلی با زیرفصل مربوطه مواجه می‌شود. این توضیح کوتاه کمک شایانی به سمت‌گیری ذهن مخاطب و نظم‌ بخشیدن به روند تفکر او می‌کند.

در ادامه، با یکی از کامل‌ترین و مفصل‌ترین خلاصه درس‌های ممکن بر خواهیم خورد! به جرئت می‌توان گفت مهم‌ترین وجهه تمایز کتاب فیل شیمی دوازدهم با دیگر کتاب‌ها مشابه، سبک به کار رفته و پوشش فوق‌العادۀ مطالب آموزشی در آن است.

حتی پس از یک نگاه اجمالی نیز می‌توان متوجه شد که درسنامه‌های خلاصه شدۀ کتاب فیل شیمی دوازدهم مبتکران، تقریبا از بیان هیچ نکته‌ای غافل نمانده‌اند! در واقع، در این درسنامه‌ها با استفاده از روش انتقال مطلب بسیار اصولی و حساب‌شده، پوشش فوق‌العاده‌ای روی نکات آموزشی و کنکوری درس شیمی دوازدهم داده شده است.

نکات ریز و درشت و آسان و سخت! سبک آموزش درسنامه‌ها، درست مانند کتاب‌های جامع تستی شیمی مبتکران است. روندی منظم و جزوه ‌مانند همراه با لحن و قلم بسیار طنازانه و جذاب. علارغم استفاده از روشی ساده و قدم به قدم در درسنامه‌ها، کوتاه شدن مطالب و نپرداختن به جزئیات نیز در دستور کار قرار گرفته شده است.

نتیجۀ چنین سبکی این شده است که هر دانش‌آموزی با هر سطح دانش و سوادی از شیمی، می‌تواند از این کتاب استفاده کند. به علاوه، همانطور که در مقدمۀ کتاب ادعا شده است، مطالعۀ این کتاب حکم یک آموزش نسبتاً کامل و مناسب برای دانش‌آموزان دور مانده از درس شیمی و همچنین، حکم یک جمع‌بندی بسیار مفید، کاربردی و جامع برای دانش‌آموزان کوشا و درس‌خوانده را دارد.

در قسمت‌های درسنامه شاهد تعداد بسیاری جدول، شکل و طراحی‌های گرافیکی برای بیان مقایسه‌ها و رابطه‌های مفاهیم مختلف هستیم. به عنوان مثال، در فصل دوم و در زیرفصل‌های «پتانسیل کاهشی استاندارد و مقایسه قدرت اکسندگی و کاهندگی» و «سلول‌های الکتروشیمیایی گالوانی» تعداد بسیار زیادی رابطه درختی و فلش‌دار (جهت‌‌دار) برای بیان روابط مختلف شیمیایی وجود دارد که موجب یادگیری حداکثری و بسیار سریع مفاهیم این بخش‌ها می‌شود.

در قبال مطالب حفظی‌تر، سعی شده است تا با بیان تیتروار، علاوه بر حفظ روند انتقال مطلبی منظم، از پرداختن به مطالب کم اهمیت نیز پرهیز شود. در جای ‌جای درسنامه‌ها، انواع آیکون‌ها و تیترهای مختلف برای تنوع‌بخشی و بهبود عملکرد کتاب در جهت جمع‌بندی مطالب وجود دارد.

تست (تمرین)

در بخش انتهایی هر زیر فصل، گام سوم کتاب انتظار مخاطبین را می‌کشد. یعنی گام حل تمرین! در این بخش‌ها تعدادی تمرین تستی وجود دارد که بر اساس اهمیت بسیار بالا و تکرار آن‌ها در کنکورهای مختلف، گرد هم آمده‌اند. تعداد این تمارین تستی برای هر زیر فصل متفاوت است.

به عنوان مثال، در زیر فصل فصل اول کتاب، تحت عنوان «مقایسۀ کلوئیدها با سوسپانسیون‌ها و محلول‌ها» تنها یک تمرین تستی گنجانده است، در صورتی که در زیر فصل چهارم همین فصل تحت عنوان «همه چیز دربارۀ صابون»، هشت تمرین تستی مفصل به چشم می‌خورد. تفاوت در تعداد این تمارین برای هر زیر فصل بر اساس اهمیت هر بخش، به خوبی رعایت شده است.

به طور کلی، سوالات بخش «حل تمرین» از کیفیت و پوشش‌دهی بسیار خوبی بر مطالب درسی هر زیر فصل برخوردار هستند. اکثر این تمارین تستی از جنس «تست‌های شمارشی» و «تست‌های عبارات درست-نادرست» می‌باشند. که با توجه به اهمیت فوق‌العاده بالای این نوع تست‌ها در کنکورهای سراسری چندسال اخیر، نکته‌ای بسیار مثبت برای کتاب فیل شیمی دوازدهم مبتکران محسوب می‌شود.

اما این تنها ویژگی مثبت بخش «حل تمرین» نیست! برای هر تمرین تستی، پاسخنامه‌ای بسیار مفصل و پر از نکات آموزشی نوشته شده است. این پاسخنامه‌ها را می‌توان به چشم مهر تاییدی بر یادآوری آموخته‌ها و جمع‌بندی مطالب آن زیرفصل دانست.

با توجه به این که کتاب فیل شیمی دوازدهم مبتکران یک کتاب جمع‌بندی است، اولین نکتۀ منفی را می‌توان در کم‌توجهی کتاب به ارائه روش‌ها و ترفندهای سریع محاسباتی در حل مسائل مختلف دانست. اگرچه روند حل سوالات در کتاب معقول و یکپارچه است و از طرفی تکنیک‌های حل مسائل به نسبت هر دانش‌آموز سلیقه‌ای و متفاوت می‌باشد، با این وجود جای خالی برخی از تکنیک‌ها در این کتاب حس می‌شود.

یکی دیگر از نکات اندکی منفی کتاب را باید در عدم ارائه‌ی روش‌های متعدد در حل برخی مسائل جستجو کرد. ارائه چندین روش در حل مسائل در کتاب‌های جمع‌بندی این امکان را به مخاطب می‌دهد تا با یادگیری و یادآوری روش دلخواه و مناسب روند فکری خود، هرچه سریع‌تر و بهینه‌تر برای کنکور آماده شود. البته می‌توان این نقص را با بیان این نکته که با ارائه روش‌های متعدد برای همۀ مسائل حجم کتاب افزایش زیادی می‌یافت، توجیه کرد.

تعداد تست‌های فیل شیمی دوازدهم مبتکران