فیزیک دوازدهم ستونی مبتکران (جلد اول)

مقدمه

هدف از تألیف کتاب فیزیک دوازدهم ستونی مبتکران (جلد اول) آموزش مفهومی مطالب کتاب درسی فیزیک 3 و آماده‌سازی دانش آموزان برای آزمون‌های آزمایشی می‌باشد. این کتاب شامل دو فصل ابتدایی کتاب درسی (حرکت بر خط راست و دینامیک) می‌باشد. در این کتاب هر فصل به هشت بخش تقسیم شده و در قسمت فهرست عنوان هر بخش و شماره صفحه‌ی مربوطه درج شده است.

در ادامه به بررسی کتاب فیزیک ستونی مبتکران می پردازیم.

قالب کلی این کتاب به این‌گونه است که در ابتدای هر بخش درس‌نامه قرار دارد و سپس تست های مربوطه و پاسخنامه‌ی کلیدی تست ها در پایان فصل و همچنان پاسخنامه‌ی تشریحی کلیه‌ی تست های فصل قرار داده شده است. در مقدمه‌ی کتاب راجع به ساختار و ویژگی‌های کتاب صحبت شده است که تماماً صحیح می‌باشد. به‌طور مثال در مقدمه ذکرشده است که این کتاب علاوه بر پاسخ تشریحی، پاسخ ویدئویی هم دارد و کاملاً صحیح است. این کتاب در مجموع 384 تست دارد و 144 صفحه است.

پیش از خرید اینترنتی کتاب فیزیک 12 ستونی مبتکران (جلد اول) ادامه این مطلب را بخوانید.

آموزش (درسنامه)

درس‌نامه‌ی جلد اول کتاب فیزیک دوازدهم ستونی خلاصه، مختصر و مفید می‌باشد. درعین‌حال تمامی مطالب کتاب فیزیک سال دوازدهم رشته تجربی را نیز پوشش داده است. درس‌نامه‌ی هر بخش نهایتاً سه ستون (یک صفحه) می‌باشد که حجمی معقول و منطقی است.

ساختار این کتاب به‌گونه‌ای است که درس‌نامه و تمامی تست های مربوط به آن مبحث در یک بخش قرار گرفته است و بسته‌ی منسجمی را تشکیل داده‌اند به همین خاطر درس‌نامه‌ها از تست های حل‌شده بی‌نیاز شده است و درنتیجه حجم درس‌نامه‌ها کاهش یافته. به‌طور مثال بخش سوم از فصل اول مربوط به حرکت با سرعت ثابت بر روی خط راست است. درس‌نامه‌ی مربوط به این مبحث (اعم از توضیحات اولیه، معرفی رابطه‌ی مکان – زمان و ترسیم نمودارهای مربوطه) در دو ستون بیان شده است و پس از اتمام درس‌نامه 19 تست برای تمرین بیشتر و به تسلط رسیدن دانش آموزان قرار داده شده است.

نگارش درس‌نامه کتاب فیزیک دوازدهم ستونی مبتکران به‌گونه‌ای است که تمامی مطالب را بدون کم کاست آموزش داده است، اما در برخی قسمت‌ها بهتر بود دقیق‌تر عمل می شد. به‌طور مثال در صفحه‌ی 8 این کتاب پس از توضیح راجع به بردار مکان و بردار جابه‌جایی، رابطه‌ی سرعت متوسط و تندی متوسط بیان شده است و پس ‌از آن این دو کمیت توضیح داده شده است و اگر دانش‌آموزی پایه‌ی علمی ضعیفی داشته باشد و با این مفاهیم آشنا نباشد، قطعاً به مشکل برمی‌خورد.

پس به خاطر همین مشکلاتی که در روند آموزش وجود دارد و خلاصه بودن درس‌نامه‌ها، استفاده از این کتاب بیشتر به دانش آموزان متوسط و قوی پیشنهاد می‌شود. می‌توان گفت درس‌نامه‌های کتاب فیزیک ستونی مبتکران در وسط بازه آموزش عمیق و نکته وار قرار دارد، زیرا نه آن‌قدر خلاصه است که بگوییم نکته وار است و نه آن‌قدر مفصل است که بگوییم مباحث به‌صورت عمیق آموزش داده شده‌اند.

تست (تمرین)

با توجه به شیوه‌ی نگارش کتاب فیزیک ستونی دوازدهم می‌توان گفت درس‌نامه و تمارین تستی بسیار منسجم هستند. با توجه به سطح علمی مخاطبین این کتاب می‌توان گفت تعداد تست های در نظر گرفته شده برای هر مبحث مناسب است. ترتیب تست ها از نظر مبحث منطبق بر کتاب درسی می‌باشد، اما چیدمان تست های هر بخش زیاد مناسب نیست. بهتر بود تست ها از آسان به سخت قرار ‌داده می شدند و با حساسیت بیشتری تست های هر بخش چیدمان می‌شدند.

با توجه به نحوه‌ی تألیف این کتاب که تست های مربوط به هر مبحث در ذیل درس‌نامه‌ی مربوطه قرار گرفته شده می‌توان گفت تست های این کتاب طبقه‌بندی‌شده هستند.

در تمارین تستی سعی شده است تمامی تیپ‌های مختلف پوشش داده شوند، به همین منظور همان‌گونه که در مقدمه وعده داده شده است (استفاده از سؤالات کنکورهای سراسری و آزمون‌های آزمایشی) در بخش‌های مختلف سؤالات کنکورهای سراسری به چشم می‌خورد اما متأسفانه شناسنامه‌ی هیچ‌کدام از تست ها ذکر نشده است. در تست های هر بخش تعدادی تست جدید با ایده‌های نو نیز به چشم می‌خورد.

فرمت و یا ظاهر معادلات برخی تست ها نیز ممکن است برای دانش آموزان، جدید و عجیب باشد. به‌طور مثال دانش آموزان نظام جدید با معادله‌ی درجه اول رابطه‌ی سرعت – زمان آشنا هستند  اما در برخی تست ها معادلات درجه دوم و سوم این رابطه را مشاهده می‌کنند. البته ناگفته نماند که این تست ها در حوزه‌ی سواد دانش آموزان هست اما ظاهر سؤال کمی برای دانش آموزان ناشناخته خواهد بود و بعید است با چنین معادلاتی در کنکور سراسری روبرو شوند.

همان‌گونه که در مقدمه وعده داده شده است ( مؤلفین محترم سعی کرده‌اند که این کتاب تست های تکراری نداشته باشد ولی تمامی مطالب کتاب درسی، پرسش‌ها، تمرین‌ها، مسائل و … هم به تست تبدیل شده باشد) در بخش‌های مختلف کتاب فیزیک دوازدهم ستونی مبتکران تست هایی به چشم می‌خورد که شبیه مثال‌ها و یا الهام گرفته شده از تمرین کتاب درسی می‌باشد. مخاطب تست های این کتاب دانش آموزان متوسط و قوی هستند زیرا دانش آموزان ضعیف از لحاظ کمیت به تعداد تست بیشتری برای یادگیری مطالب نیاز دارند.

این کتاب سه نوع پاسخنامه دارد:

1. پاسخنامه‌ی کلیدی که پس از پایان تست های هر بخش قرار دارد.
2. پاسخنامه‌ی تشریحی که در پایان فصل قرار دارد.
3. پاسخنامه‌ی ویدئویی. در کنار هر سؤال یک QR کد قرار دارد که دانش آموزان با اسکن این کدها می‌توانند روش حل و توضیحات کامل دبیر را ببینند.

پاسخنامه‌های تشریحی و ویدئویی بسیار عالی و کامل هستند و می‌توان گفت بهتر و کامل‌تر از این نوع پاسخنامه وجود ندارد. در پاسخنامه‌ها سؤالات به‌صورت کاملاً تشریحی حل شده‌اند و هیچ نکته‌ی تستی بیان نشده است. در صورت لزوم نیز تک‌تک گزینه‌های سؤال به‌تفصیل بررسی شده‌اند.

تعداد تست ها و سوالات

ظاهر کتاب

سایز و فونت استفاده شده در قسمت درس‌نامه‌ها و تست ها خوب است اما فونت پاسخنامه زیاد مناسب نیست. نحوه‌ی چاپ و صفحه‌آرایی کتاب فیزیک ستونی مبتکران منحصربه‌فرد است هرچند ممکن است خیلی از دانش آموزان نتوانند در نگاه اول با ظاهر خاص این کتاب ارتباط برقرار کنند. در این کتاب از دورنگ آبی و مشکی استفاده شده است. نمودارها و اشکال مختلف نیز بسیار دقیق و تمیز ترسیم شده‌اند. طراحی روی جلد نیز زیبا و جذاب است ولی بهتر بود روی جلد ذکر می‌شد که این کتاب برای چه رشته‌ای تألیف شده است. کیفیت کاغذ به‌کاررفته متوسط است.

جمع بندی

حجم کتاب فیزیک دوازدهم ستونی مبتکران در مقایسه با محتوایی که ارائه کرده است معقول می‌باشد. از ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد این کتاب می‌توان به نحوه‌ی خاص چاپ (ستونی بودن) و داشتن پاسخنامه‌ی ویدئویی برای تمامی تست ها اشاره کرد. استفاده از این کتاب به‌عنوان منبعی برای جمع‌بندی (بعد از جزوه دبیر و منبعی شامل تعداد تست کافی) این درس برای امتحانات تستی پیشنهاد می‌ شود. بهترین زمان استفاده از این کتاب روزهای قبل از امتحان به‌منظور مرور سریع مطالب و افزایش تسلط روی مباحث مختلف می‌باشد.