فارسی دوازدهم میکرو گاج

مقدمه

همانطور که در پشت جلد کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج اشاره شده است کتاب فوق برای پاسخ به نیاز دانش آموزانی است که به دنبال کتابی هستند که هم درس را یاد بگیرند و تست تمرین کنند تالیف شده است. درسنامه ها فشرده به همراه تعداد نسبتا زیادی از تست ها باعث شده است که کتاب فوق را یک کتاب تست در نظر بگیریم و روند پیشروی درس ها به شکل درس به درس (و نه موضوعی) است.

در فهرست کتاب هر فصل به چند درس تقسیم شده است که البته می دانیم خود هر درس شامل چند بخش (مثل شعرخوانی و روان خوانی است) که در فهرست درج شده اند. لحن کتاب نیز ساده و رسمی است.

آموزش (درسنامه)

درسنامه ی کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج شامل بررسی لغات و املا، زبان فارسی، تاریخ ادبیات، آرایه و مفاهیم است که قصد داریم هر کدام آن ها را جداگانه بررسی کنیم. نخستین بخش قابل ذکر لیست لغات و املا است که به دو دسته ی لغات انتهای کتاب و سایر لغات دسته بندی شده اند که کامل و بی نقص به نظر می آیند. لیست لغات املایی هم شامل لغات هم آوا به همراه کلمه ی مشابهشان و لیست جداگانه ای برای لغات تک املایی است که معنای آن ها به همراه هم خانواده هایشان (برای حفظ کردن بهتر) آمده است که در مجموع می توان لیست املایی را یک امتیاز مثبت برای این کتاب ارزیابی کرد.

در مورد دیگر قسمت حفظی یعنی تاریخ ادبیات به ذکر نویسنده های کتب بسنده شده است که البته بیش از این هم از تاریخ ادبیات کم حجم کتاب درسی انتطار نمی رود.

در مورد بخش دستور زبان فارسی شاهد درسنامه های بسیار فشرده و کم حجمی هستیم که البته توضیحات و مثال های آن کافی است، اما انتظار نکات و جدول های متنوع نداشته باشید. به عنوان مثال درسنامه ی مبحث مهمی مانند »وابسته ی وابسته« کمتر از یک و نیم صفحه فضا گرفته است و فقط شما را متوجه می سازد که این درس در چه موردی صحبت می کند و اگر در این بخش دچار ضعف هستید بهتر است کتاب های مرتبط با آموزش دستور زبان را بخوانید.

در قسمت آرایه هم دقیقا مشابه بحث دستور زبان رفتار شده است و فقط اگر آرایه ی جدید در درس مطرح شود توضیحی کوتاه با مثالی از آن آورده می شود و از آنجا که بسیاری از درس ها آرایه ی جدیدی معرفی نکرده اند، پس بسیاری از درسنامه های کتاب بخش آرایه را ندارند؛ لذا بهتر است تصور کنید این کتاب درسنامه ای برای آرایه ندارد و اگر در این بحث ضعیف هستید بهتر است فکری به حال آن بکنید.

اما در قسمت مفاهیم شاهد درسنامه ی کامل تر و زیباتری هستیم که رویکرد آن بسیار در جهت کنکور است و برای دانش آموزانی که به دنبال معنی خط به خط کتاب درسی هستند چندان توصیه نمی شود. می دانیم که در کنکور سراسری و آزمون های تستی تسلط بر مفهوم یک بیت یا عبارت مهم است نه معنای آن. شیوه ی درسنامه های کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج هم بر همین منوال (یعنی درج ابیات و عبارات مهم به همراه مفهومشان) است و در این زمینه هم کامل کار کرده است.

ضمن آن که در ابتدای درس دو بخش کوچک تحت عنوان »در جریان درس« و »زیر نظر« آمده است که در آن ها توضیح داده می شود که در این درس چه اتفاقی را شاهد خواهیم بود و چه مطالبی در آن ها بیشتر مورد بررسی قرار می گیرد که می توان آن ها را یک کادر مشاره ای خلاصه دانست.

در مجموع درسنامه ی کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج برای دانش آموزی که ضعف عمقی در درس ندارد و فقط به دنبال یک درسنامه ی تستی محور باشد ایده آل بنظر می رسد.

تست (تمرین)

تست های کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج در سه قلمروی زبانی، ادبی و فکری تقسیم شده است که البته لغت و املا و دستور زبان همگی در قسمت زبانی مطرح شده اند. از لحاظ تنوع و تعداد تست ها کتاب در جایگاه نسبتا خوبی قرار می گیرد هرچند خالی از ایراد هم نیست.

اگر بخواهیم تست های کتاب را جز به جز بررسی کنیم، در بحث لغت تست های ایده دار کمی بیش از حد استاندارد آورده شده اند و بهتر بود تیپ های رایج کنکور بیشتر مورد بررسی قرار می گرفتند. در بحث املا هم تقریبا همه ی تست ها در دو تیپ غلط در ابیات و تعداد غلط در عبارت آورده شده و اگرچه اکثر تست های کنکور هم در این مدل هستند اما بهتر بود کمی تنوع تیپ های این بخش بالاتر می رفت.

در بخش دستور زبان اما مشکل اصلی کمبود تست است و در این بخش سنگین که مشکل بسیاری از دانش آموزان است انتظار تعداد بیشتری تست داشتیم. البته با تمرین همین تعداد تست می توان به نکات مبحث مورد نظر مسلط شد اما برای دانش آموزی که نیازمند پرکاری تستی است نمی توان کتاب را کافی دانست. تست های قسمت آرایه کیفیت مطلوبی دارند اما ایراد بزرگ آنها کمبود شدید تست های ترکیبی است و با توجه به اهمیت بالای آن ها در کنکور سراسری می توان این مطلب را ضعف بزرگی تلقی کرد.

قسمت مفهوم را می توان کم نقص ترین قسمت تست های کتاب دانست به طوری که در آن هم تعداد تست مناسب است هم انواع خوبی از تیپ ها و مفاهیم آورده شده و در واقع برای این مبحث با هر سطحی از دانش می توانید از کتاب استفاده کنید. پاسخ تشریحی تست ها تقریبا کامل است و هرجا که لازم باشد بررسی گزینه ها انجام شده است، البته برخی از توضیحات مفصل و موشکافانه نیست.

استفاده از تست های کنکور سراسری هم به اندازه ی کافی انجام شده و البته از آنجا که انتشارات گاج فرایند برگزاری آزمون هم دارد، نباید انتظار حضور تست های آزمون آزمایشی سایر موسسات را در این کتاب داشت. البته تست های زیادی از کنکور سراسری در دو بخش املا و آرایه در انتهای کتاب آمده است که تا حدودی کمبود تست های ترکیبی را جبران می کند اما در هر صورت نمی توان آن را کافی دانست.

تعداد تست ها و سوالات

ظاهر کتاب

ظاهر کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج در مجموع ساده و دلنشین طراحی شده است، به شکلی که فونت و سایز و رنگ نوشته ها باعث آزار چشم نمی شود و کیفیت کاغذ و صفحه آرایی آن استاندارد است. اگرچه کتاب رنگ و لعاب خاص و مخصوصی ندارد اما استفاده از آن را نمی توان خسته کننده دانست و همسطح اکثر کتاب های کمک درسی رایج در بازار است.

طراحی جلد کتاب هم مانند اکثر کتاب های میکروی گاج ساده و بی آلایش است و البته اگر از کتاب های متنوعی از این انتشارات استفاده می کنید ممکن است در نگاه اول نتوانید آن ها را از هم تشخیص بدهید.

جمع بندی

کتاب فارسی دوازدهم میکرو گاج، یک کتاب تست ادبیات با تمام مواردی که لازم است در یک کتاب استاندارد رعایت شود است اما بی نقص هم نیست. کتاب فوق می تواند نیازهای تستی یک دانش آموز را برآورده کند و اگر در بخشی احتیاج به آموزش و یا تمرین زیاد ندارید می تواند به عنوان منبع اصلی شما به موازات تدریس مدرسه یا آزمون های آزمایشی مورد استفاده قرار گیرد.

در یک نگاه کلی غلط خاصی در کتاب به چشم نخورد اما به نظر می رسد ویرایش نهایی کتاب چندان با دقت نبوده است چرا که مثلا در صفحه ی 171 کتاب رنگ نوشته ها به اشتباه آبی رنگ چاپ شده است که اگرچه ایراد مهمی نیست، اما به هرحال باعث می شود که کتاب را بی ایراد ندانیم.